Danışılan uzmanlar Genleşme Ülkede yaklaşık 22,5 milyon kişinin aldığı asgari ücretin artırılmasının olumlu bir önlem olduğuna dikkat çeken uzmanlar, tahminlerin artışın yıllık yüzde 7 olması gerektiğini öne sürdüğünü belirtiyor.
2024 yılında sınır bölgesinde asgari ücret 375 peso, ülkenin geri kalanında ise 248,93 peso olurken, IMSS'de kayıtlı asgari ücret 581,42 peso oldu. Bu, 330 pesodan fazla bir fark veya boşluk anlamına geliyor.
Carlos Serrano, “Asgari ücreti yüzde 12 artırma teklifi olumlu, ancak ileriye dönük olarak ülkenin çok daha temkinli olması ve asgari ücreti çok fazla artırmaması gerektiğine inanıyoruz çünkü enflasyon riski ortaya çıkacak” dedi. BBVA Meksika'nın başındaki ekonomist. “2,5 temel sepet almanın yeterli olması için ortalama yüzde 7 artış olması gerekiyor; “Bundan daha büyük artışlar enflasyon üzerinde baskı yaratmaya başlayabilir.”
López Obrador'un altı yıllık görev süresi boyunca asgari ücret her yıl çift haneli oranlarda %20 oranında arttı. Meksika, Şili, Kolombiya ve Brezilya'yı geride bırakarak son altı yılda asgari ücreti en fazla artıran Latin Amerika ülkesi oldu.
Citibanamex tarafından yapılan bir analiz, 2010 yılında Meksika'daki asgari ücretin tam zamanlı çalışanların ortalama maaşının %26,6'sına eşdeğer olduğunu, OECD üyesi ülkeler arasında en düşük oranın olduğunu ve 2021'e doğru artışların Meksika'yı daha iyi konumlandırdığını vurguluyor.
Raporda, “Mevcut en güncel verilere göre 2023 itibarıyla bu oran %55,2 seviyesinde olup, OECD ortalaması olan %44,2'nin üzerindedir. Bu oran şimdiden çeşitli gelişmiş ve gelişmekte olan OECD ekonomilerini aşmaktadır” ifadesine yer veriliyor.
Banka, uluslararası deneyimde asgari ücretin artırılmasının şirketlerin üzerindeki yükü artırdığını, istihdam yaratılmasını engellediğini, bunun da yoksulluk üzerinde olumsuz etki yaratarak istenilenin tam tersi sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor. Bu maliyetlerin en çok istihdam yaratan KOBİ'ler tarafından daha fazla karşılandığı göze çarpıyor.
Enflasyon etkisi mi?
López Obrador'un altı yıllık görev süresinden önceki yıllarda, Agustín Carstens'in başkanlığındaki Meksika Bankası asgari ücretteki artışın enflasyon açısından riskli olacağı konusunda uyarmıştı.
UBS'den ekonomist Rafael de la Fuente, “Meksika Bankası ve akademik dünyada asgari ücretlerin ekonomi üretkenliğinin çok üstüne çıkarılamayacağına dair bir algı vardı çünkü bu enflasyonist baskılara yol açacaktı” dedi.
Gerçek şu ki, Meksika'da nüfusun %54'ünden fazlası yüksek bir kayıt dışılık oranına sahip ve analistlere göre bu, artışların lehine ve aleyhine çalışıyor.
Asgari ücretlerin enflasyonun çok üzerine çıkarılmasının daha yüksek enflasyona dönüşme riski her zaman vardır. Maaşların artırılması, genelleştirilmiş maaş artışlarından ziyade kayıt dışılığa doğru daha büyük bir değişime dönüşebilir” diye ekledi de la Fuente.
UBS uzmanına göre asgari ücreti artırmanın asıl zorluğu, bunu işçinin verimliliğinin üzerinde yapmaktır.
Citibanamex, “Meksika'da üretkenlik son yıllarda bir düşüş eğilimi gösterdi ve ekonominin tamamı için işgücü verimliliği 6 yıl öncesine göre %5, 10 yıl öncesine göre ise %5 daha düşük” diyor.
Rafael de la Fuente, ekonomik yavaşlama zamanlarında bile Meksika'nın darbeleri diğer ekonomilere göre daha etkili bir şekilde hafiflettiğine, çünkü işçilerin kayıtlı sektörden kayıt dışı sektöre geçebildiğine ve en azından belirli bir geliri koruyabildiğine inanıyor.
“Meksika ekonomisi darbeleri çok özel bir şekilde ve büyük ölçüde sahip olduğu büyük kayıt dışı sektör sayesinde hafifletiyor” diye güvence verdi.
Franklin Templeton ise Meksika ekonomisindeki yavaşlama dikkate alındığında asgari ücretteki artışın kayıt dışı sektörde istihdamı teşvik edebileceğini tahmin ediyor.
Asgari ücret artış politikası nasıl geliştirilebilir?
Citibanamex uzmanlarına göre altyapıya daha fazla yatırım yapılması, insan sermayesindeki gelişmeler ve kadınların daha fazla katılımı hükümet politikalarının tamamlanmasına yardımcı olabilir.
“Şirketlerin üretim kapasitesini artıran altyapı ve teknolojiye daha fazla yatırım yapılması aynı zamanda asgari ücretteki artışlarla da el ele giden bir politika olmalıdır çünkü makine, teknoloji ve inovasyona yatırım, işgücünün verimliliğinin artırılmasına olanak tanır.”, vurguluyor banka.
López Obrador'un altı yıllık görev süresi boyunca yatırımların GSYİH'ye oranı azalırken, maaş artışları önemli ölçüde arttı.
2019-2024 döneminde yatırım GSYH'nin %22,7'sini oluştururken, önceki altı yıllık dönemlerde bu oranlar %23,4 ve %23,7 oldu.
Beşeri sermaye açısından Citibanamex, eğitime (örgün ve işyerine) ve sağlığa yapılan yatırımın, çalışanların daha ileri görevleri yerine getirme kapasitesini artıracağını düşünüyor.
“Meksika'da eğitim farkı tersine döndü ve kadınlar erkeklerden daha fazla eğitim alıyor ve bunun sonucunda nitelikli işgücünün bir kısmı işgücü piyasasının dışında kalıyor” diye ekledi.
2024 yılında sınır bölgesinde asgari ücret 375 peso, ülkenin geri kalanında ise 248,93 peso olurken, IMSS'de kayıtlı asgari ücret 581,42 peso oldu. Bu, 330 pesodan fazla bir fark veya boşluk anlamına geliyor.
Carlos Serrano, “Asgari ücreti yüzde 12 artırma teklifi olumlu, ancak ileriye dönük olarak ülkenin çok daha temkinli olması ve asgari ücreti çok fazla artırmaması gerektiğine inanıyoruz çünkü enflasyon riski ortaya çıkacak” dedi. BBVA Meksika'nın başındaki ekonomist. “2,5 temel sepet almanın yeterli olması için ortalama yüzde 7 artış olması gerekiyor; “Bundan daha büyük artışlar enflasyon üzerinde baskı yaratmaya başlayabilir.”
López Obrador'un altı yıllık görev süresi boyunca asgari ücret her yıl çift haneli oranlarda %20 oranında arttı. Meksika, Şili, Kolombiya ve Brezilya'yı geride bırakarak son altı yılda asgari ücreti en fazla artıran Latin Amerika ülkesi oldu.
Citibanamex tarafından yapılan bir analiz, 2010 yılında Meksika'daki asgari ücretin tam zamanlı çalışanların ortalama maaşının %26,6'sına eşdeğer olduğunu, OECD üyesi ülkeler arasında en düşük oranın olduğunu ve 2021'e doğru artışların Meksika'yı daha iyi konumlandırdığını vurguluyor.
Raporda, “Mevcut en güncel verilere göre 2023 itibarıyla bu oran %55,2 seviyesinde olup, OECD ortalaması olan %44,2'nin üzerindedir. Bu oran şimdiden çeşitli gelişmiş ve gelişmekte olan OECD ekonomilerini aşmaktadır” ifadesine yer veriliyor.
Banka, uluslararası deneyimde asgari ücretin artırılmasının şirketlerin üzerindeki yükü artırdığını, istihdam yaratılmasını engellediğini, bunun da yoksulluk üzerinde olumsuz etki yaratarak istenilenin tam tersi sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor. Bu maliyetlerin en çok istihdam yaratan KOBİ'ler tarafından daha fazla karşılandığı göze çarpıyor.
Enflasyon etkisi mi?
López Obrador'un altı yıllık görev süresinden önceki yıllarda, Agustín Carstens'in başkanlığındaki Meksika Bankası asgari ücretteki artışın enflasyon açısından riskli olacağı konusunda uyarmıştı.
UBS'den ekonomist Rafael de la Fuente, “Meksika Bankası ve akademik dünyada asgari ücretlerin ekonomi üretkenliğinin çok üstüne çıkarılamayacağına dair bir algı vardı çünkü bu enflasyonist baskılara yol açacaktı” dedi.
Gerçek şu ki, Meksika'da nüfusun %54'ünden fazlası yüksek bir kayıt dışılık oranına sahip ve analistlere göre bu, artışların lehine ve aleyhine çalışıyor.
Asgari ücretlerin enflasyonun çok üzerine çıkarılmasının daha yüksek enflasyona dönüşme riski her zaman vardır. Maaşların artırılması, genelleştirilmiş maaş artışlarından ziyade kayıt dışılığa doğru daha büyük bir değişime dönüşebilir” diye ekledi de la Fuente.
UBS uzmanına göre asgari ücreti artırmanın asıl zorluğu, bunu işçinin verimliliğinin üzerinde yapmaktır.
Citibanamex, “Meksika'da üretkenlik son yıllarda bir düşüş eğilimi gösterdi ve ekonominin tamamı için işgücü verimliliği 6 yıl öncesine göre %5, 10 yıl öncesine göre ise %5 daha düşük” diyor.
Rafael de la Fuente, ekonomik yavaşlama zamanlarında bile Meksika'nın darbeleri diğer ekonomilere göre daha etkili bir şekilde hafiflettiğine, çünkü işçilerin kayıtlı sektörden kayıt dışı sektöre geçebildiğine ve en azından belirli bir geliri koruyabildiğine inanıyor.
“Meksika ekonomisi darbeleri çok özel bir şekilde ve büyük ölçüde sahip olduğu büyük kayıt dışı sektör sayesinde hafifletiyor” diye güvence verdi.
Franklin Templeton ise Meksika ekonomisindeki yavaşlama dikkate alındığında asgari ücretteki artışın kayıt dışı sektörde istihdamı teşvik edebileceğini tahmin ediyor.
Asgari ücret artış politikası nasıl geliştirilebilir?
Citibanamex uzmanlarına göre altyapıya daha fazla yatırım yapılması, insan sermayesindeki gelişmeler ve kadınların daha fazla katılımı hükümet politikalarının tamamlanmasına yardımcı olabilir.
“Şirketlerin üretim kapasitesini artıran altyapı ve teknolojiye daha fazla yatırım yapılması aynı zamanda asgari ücretteki artışlarla da el ele giden bir politika olmalıdır çünkü makine, teknoloji ve inovasyona yatırım, işgücünün verimliliğinin artırılmasına olanak tanır.”, vurguluyor banka.
López Obrador'un altı yıllık görev süresi boyunca yatırımların GSYİH'ye oranı azalırken, maaş artışları önemli ölçüde arttı.
2019-2024 döneminde yatırım GSYH'nin %22,7'sini oluştururken, önceki altı yıllık dönemlerde bu oranlar %23,4 ve %23,7 oldu.
Beşeri sermaye açısından Citibanamex, eğitime (örgün ve işyerine) ve sağlığa yapılan yatırımın, çalışanların daha ileri görevleri yerine getirme kapasitesini artıracağını düşünüyor.
“Meksika'da eğitim farkı tersine döndü ve kadınlar erkeklerden daha fazla eğitim alıyor ve bunun sonucunda nitelikli işgücünün bir kısmı işgücü piyasasının dışında kalıyor” diye ekledi.